Με το άρθρο 74 του ν. 4808/2021 (Α' 101) και με την υπ' αρίθμ. 49758/26-5-2022 ΥΑ (Β' 2668), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, θεσπίστηκε νομικό πλαίσιο για την ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας και την ψηφιακή κάρτα εργασίας. Σύμφωνα με την παρ.1 του Μέρους Α της υπ' αρίθμ. 49758/26-5-2022 Υ.Α., όλες οι επιχειρήσεις-εργοδότες της Χώρας υποχρεούνται να διαθέτουν και να λειτουργούν ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων τους, με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, άμεσα συνδεδεμένο και διαλειτουργικό, σε πραγματικό χρόνο, με το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ. Η μέτρηση του χρόνου εργασίας πραγματοποιείται με τη χρήση ψηφιακής κάρτας εργασίας.
Περαιτέρω, με την παρ.2 του Μέρους Α' της ανωτέρω ΥΑ, όπως τροποποιήθηκε με τις υπ' αρίθμ. 113169/27.12.2023 Υ.Α. (Β' 7421/28-12-2023) και υπ' αριθμ. 24595/28.03.2024 Υ.Α. (Β' 1966/29.03.2024), προσδιορίζεται το πεδίο εφαρμογής του συστήματος της ψηφιακής κάρτας εργασίας, το οποίο στην παρούσα φάση εφαρμογής, περιλαμβάνει:
1. Το σύνολο των τραπεζών της χώρας, από 01.07.2022.
2. Τα σούπερ μάρκετ με περισσότερους από 250 εργαζόμενους (με κύριο ΚΑΔ 4711), από 01.07.2022.
3. Τις εταιρείες φύλαξης (με κύριο ΚΑΔ 801* και 802*), από 16.02.2023
4. Τις εταιρείες ιδιωτικής ασφάλισης (με κύριο ΚΑΔ 651*), από 16.02.2023.
5. Τις ΟΣΕ Α.Ε., ΕΡΓΟΣΕ, Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε, ΟΣΥ, ΟΑΣΑ, ΟΣΕΘ, ΟΑΣΘ, Αττικό μετρό, Κτιριακές Υποδομές Α.Ε., Εγνατία Οδός Α.Ε., ΕΥΔΑΠ και ΕΛΤΑ, καθώς και τη Hellenic Train και την Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Υλικού, από 22.03.2023.
6. Τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο της βιομηχανίας [με κύριο ΚΑΔ από 10 έως και 33, πλην του διψήφιου 19, των τετραψήφιων 3011 και το 3012 και των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων Α.Β.Ε.Ε (ΕΒΟ - ΠΥΡ- ΚΑΛ)], από 01.01.2024.
7. Τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο του λιανικού εμπορίου (με κύριο ΚΑΔ 47) από 01.01.2024.
Υπενθυμίζεται ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις-εργοδότες υποχρεούνται, με βάση τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις, από τις ως άνω ημερομηνίες να διαθέτουν και να ενεργοποιούν αντιστοίχως, σύστημα ψηφιακής κάρτας εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων τους με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, που απασχολούνται με φυσική παρουσία στο χώρο παροχής εργασίας της επιχείρησης, περιλαμβανομένων και των εργαζομένων που απασχολούνται στις ανωτέρω επιχειρήσεις μέσω δανεισμού.
Από τη στιγμή που μια επιχείρηση - εργοδότης εντάσσεται στον μηχανισμό της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, είναι υποχρεωμένη, ανεξαρτήτως αριθμού εργαζομένων, να διαθέτει και να ενεργοποιεί αντιστοίχως, σύστημα ψηφιακής κάρτας εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων της με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, που απασχολούνται με φυσική παρουσία στο χώρο παροχής εργασίας της επιχείρησης (ήτοι, στην παρούσα φάση εφαρμογής, στις κτιριακές της εγκαταστάσεις), συμπεριλαμβανομένων και όσων απασχολούνται σε αυτήν μέσω δανεισμού, λαμβανομένων υπόψη κάποιων εξαιρέσεων, αλλά όχι των εργαζόμενων με τηλεργασία.
Με τη χρήση της ψηφιακής κάρτας σημαίνεται η πρώτη είσοδος και η τελευταία έξοδος από τις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης, η οποία σε συνδυασμό με το συμβατικό προδηλωθέν και το προγραμματισμένο ημερήσιο ωράριο στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, παράγει αποτελέσματα σε σχέση με τον πραγματικό ημερήσιο χρόνο απασχόλησης των εργαζομένων, όπως την ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, τη διάρκεια του διαλείμματος, καθώς και την υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας. Γενικά, η σήμανση της ψηφιακής κάρτας θα πρέπει να είναι σύμφωνη με την πραγματική έναρξη ή την πραγματική λήξη της απασχόλησης στις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Σε αντίθετη περίπτωση επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις.
Επιπλέον αποκλίσεις μεταξύ του ψηφιακά δηλωθέντος ωραρίου και της σήμανσης της ψηφιακής κάρτας, χωρίς τροποποίηση του ωραρίου εργασίας, θεωρούνται αποδεκτές όταν αυτές δικαιολογούνται από την φύση της εργασίας ή από τον τρόπο οργάνωσης της εργασίας (π.χ. ο εργαζόμενος είναι πωλητής και έχει ωράριο 9:00 με 17:00, οπότε ξεκινάει την εργασία του σε πελάτη και σημαίνει την κάρτα του κατά την πρώτη είσοδο στις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης, που λαμβάνει χώρα στις 12:00. Αν ο εν λόγω εργαζόμενος αποχωρήσει στις 17:00 και σημάνει την κάρτα του κατά την έξοδο του, η σχετική απόκλιση μεταξύ πραγματικής έναρξης και λήξης της εργασίας και των σημάνσεων της ψηφιακής κάρτας δεν αποτελεί πρόβλημα). Αντιθέτως, αποκλίσεις μεταξύ του ψηφιακά δηλωθέντος ωραρίου και της σήμανσης της ψηφιακής κάρτας που σηματοδοτούν υπερβάσεις του ημερήσιου ωραρίου εργασίας, υπόκεινται σε έλεγχο από την Επιθεώρηση Εργασίας για να διαπιστωθεί αν έχουν τηρηθεί όλες προβλεπόμενες, από την εργατική νομοθεσία, διαδικασίες.
Γίνεται μνεία ότι στον χρόνο εργασίας δεν περιλαμβάνονται καταρχήν τα διαλείμματα εργασίας. Η άνω αρχή διέπει την υποχρέωση ή μη παραμονής στον τόπο εργασίας. Σημαίνεται υποχρεωτικά κατά νόμο μόνο η πρώτη είσοδος και η τελευταία έξοδος, σύμφωνα με τις κατά περίπτωση αναφερόμενες ειδικές κατηγορίες εργασίας. Κατά τούτο, η ύπαρξη διαλειμμάτων εργασίας δεν φαίνεται να επηρεάζει ή/και να μεταβάλλει την άνω υποχρέωση σήμανσης (δλδ μόνο για την πρώτη είσοδο και την τελευταία έξοδο).
Τέλος, οι εργαζόμενοι που κατέχουν θέση εποπτείας, ή διεύθυνσης, ή εμπιστευτική, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπ.αριθμ. 90972/15-11-2021 Υ.Α (Β'5393), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τις υπ.αριθμ. 113169/27.12.2023 Υ.Α (Β' 7421) και 24595/28-03-2024 (Β' 1966), απογράφονται κανονικά στην διαδικασία της ψηφιακής οργάνωσης του χρόνου εργασίας. Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι εξαιρούνται από την υποχρέωση σήμανσης της ψηφιακής κάρτας, εφόσον από την ατομική σύμβαση εργασίας τους και από τον τρόπο που είναι δηλωμένοι στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ προκύπτει ότι εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ως άνω Υ.Α. Ευνόητο είναι ότι εφόσον δεν πληρούνται τα ανωτέρω, σε περίπτωση που βρεθούν εργαζόμενοι να απασχολούνται στον χώρο παροχής εργασίας του εργοδότη χωρίς να υφίσταται σήμανση της ψηφιακής τους κάρτας, θα επιβάλλονται από την Επιθεώρηση Εργασίας, οι προβλεπόμενες κυρώσεις.
Θεσσαλονίκη 27.06.2024 Απόστολος Ο. Μουντούλιας, Διευθύνων Εταίρος