Ο νέος νόμος για τα εργασιακά αναγνωρίζει πριν από όλα το δικαίωμα όλων των απασχολούμενων- ανεξάρτητα από το συμβατικό τους δεσμό και ανεξάρτητα από το εάν ανήκουν στον ιδιωτικό ή στο δημόσιο τομέα- σε ένα εργασιακό χώρο απαλλαγμένο από τη βία και την παρενόχληση, οι οποίες συνιστούν παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και γεγονός που επηρεάζει την ψυχική και σωματική υγεία, την αξιοπρέπεια, το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, ενώ αποτελούν απειλή και για το ίδιο το εργασιακό περιβάλλον.

Στο παρακάτω κείμενο παρατίθενται σε σημεία οι κυριότερες ρυθμίσεις του νέου εργασιακού νόμου.

Πιο συγκεκριμένα:

Σημείο 1^ο : ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, άρθρα 1-23

Επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από είκοσι άτομα υποχρεούνται να υιοθετήσουν πολιτική για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών για περιστατικά βίας και παρενόχλησης κατά την έννοια των άρθρων 3 και 4, στην οποία περιγράφεται η διαδικασία υποδοχής και εξέτασης των καταγγελιών αυτών, κατά τρόπο που διασφαλίζει την προστασία του θύματος και τον σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η ανωτέρω πολιτική είναι αντικείμενο συλλογικών διαπραγματεύσεων ως περιεχόμενο της Επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας ή του Κανονισμού Εργασίας ή καταρτίζονται από τον εργοδότη, κατόπιν διαβούλευσης με τους εκπροσώπους της πλέον αντιπροσωπευτικής συνδικαλιστικής οργάνωσης της επιχείρησης ή της εκμετάλλευσης ή του συμβουλίου εργαζομένων και, εφόσον δεν υπάρχουν συνδικαλιστικές οργανώσεις και συμβούλιο εργαζομένων, κατόπιν σχετικής ενημέρωσης των εργαζομένων και ανάρτησης του σχεδίου πολιτικής στον χώρο εργασίας ή γνωστοποίησης του.

Οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι να παραλαμβάνουν, να διερευνούν και να διαχειρίζονται κάθε καταγγελία ή σχετική αναφορά επιδεικνύοντας μηδενική ανοχή στη βία και παρενόχληση, με εμπιστευτικότητα και με τρόπο που σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, καθώς και να μην παρεμποδίζουν την παραλαβή, τη διερεύνηση και τη διαχείριση των καταγγελιών ή αναφορών αυτών.

Σημείο 2^ο: ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ, άρθρα 24-32

Από το νέο εργασιακό νόμο προβλέπονται 14 ημέρες έναντι των 2 που ίσχυαν μέχρι πρότινος για την άδεια πατρότητας. Η γονική άδεια ανατροφής διάρκειας 4 μηνών χορηγείται μέχρι το παιδί να συμπληρώσει το 8^ο έτος της ηλικίας του και επιπλέον για τους πρώτους 2 μήνες ο Ο.Α.Ε.Δ. υποχρεούται να καταβάλει επίδομα γονικής άδειας σε κάθε γονέα, ποσού ίσου με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό. Εισάγεται νέες ρυθμίσεις όπως η άδεια φροντιστή για τη φροντίδα προσώπου που έχει ανάγκη σημαντικής φροντίδας ή υποστήριξης για σοβαρό ιατρικό λόγο, το δικαίωμα ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας όπως ενδεικτικά η τηλεργασία, το ευέλικτο ωράριο εργασίας ή η μερική απασχόληση.

Σημείο 3^ο : ΑΔΕΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, άρθρα 33-45

• Επέκταση της άδειας μητρότητας στην υιοθεσία
• Άδεια για υποβολή σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
• Άδεια προγεννητικών εξετάσεων
• Άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης τέκνου
• Άδεια γάμου
• Μειωμένο ωράριο γονέων παιδιών με αναπηρία

Σημείο 4^ο : ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

• Τηλεργασία

Η τηλεργασία συμφωνείται μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη κατά την πρόσληψη ή την τροποποίηση της σύμβασης εργασίας. Εφόσον η εργασία μπορεί να παρασχεθεί εξ αποστάσεως, η τηλεργασία μπορεί να εφαρμόζεται: α) Μετά από απόφαση του εργοδότη, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας β) Μετά από αίτηση του εργαζόμενου, σε περίπτωση τεκμηριωμένου κινδύνου της υγείας του, ο οποίος θα αποφευχθεί αν εργάζεται μέσω τηλεργασίας και όχι στις εγκαταστάσεις του εργοδότη και για όσο χρόνο διαρκεί ο κίνδυνος αυτός.

Κατά την τηλεργασία ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος του εξοπλισμού, εκτός αν συμφωνηθεί να γίνεται χρήση του εξοπλισμού του εργαζομένου, των τηλεπικοινωνιών, της συντήρησης του εξοπλισμού και της αποκατάστασης των βλαβών. Ο εργοδότης ελέγχει την απόδοση του εργαζομένου κατά τρόπο που σέβεται την ιδιωτική του ζωή και είναι σύμφωνος με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Ο τηλεργαζόμενος έχει δικαίωμα αποσύνδεσης , το οποίο συνίσταται στο δικαίωμα του να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως, να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά στα τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή σε οποιασδήποτε μορφή επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του. Απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος του τηλεργαζομένου, επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης.

Σημείο 5^ο : ΙΑΤΡΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗ ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ

Ο ιατρός εργασίας επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων προστασίας της υγείας των εργαζομένων και πρόληψης των ατυχημάτων. Για το σκοπό αυτό μεταξύ των άλλων επιβλέπει τη συμμόρφωση των εργαζομένων στους κανόνες υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, ενημερώνει τους εργαζόμενους για τους κινδύνους που προέρχονται από τη εργασία τους, καθώς και για τους τρόπους πρόληψής τους, μεταξύ των οποίων του κινδύνους βίας και παρενόχλησης, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής παρενόχλησης.

Ως προς την υγεία και ασφάλεια κατά το χρόνο τηλεργασίας, ο εργοδότης πληροφορεί τον τηλεργαζόμενο για την πολιτική της επιχείρησης, όσον αφορά στην υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, η οποία περιλαμβάνει ιδίως τις προδιαγραφές του χώρου τηλεργασίας, τους κανόνες χρήσης οθονών οπτικής απεικόνισης, τα διαλείμματα, τα οργανωτικά και τεχνικά μέσα και κάθε άλλο αναγκαίο στοιχείο. Από την πλευρά του, ο τηλεργαζόμενος υποχρεούται να εφαρμόζει τη νομοθεσία για την υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία και να μην υπερβαίνει το ωράριο εργασίας του. Κατά την παροχή τηλεργασίας από τον τηλεργαζόμενο τεκμαίρεται, ότι ο χώρος τηλεργασίας πληροί τις παραπάνω προδιαγραφές και ότι ο τηλεργαζόμενος τηρεί τους κανόνες περί υγιεινής και ασφάλειας.

Ως εκ τούτου, ο νέος νόμος έρχεται να ανταποκριθεί στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας, η βία και η παρενόχληση στην εργασία, εφόσον αφορά παρενόχληση, εκφοβισμό, χωρίς να υπάρχει υποκείμενος λόγος διάκρισης καλύπτεται από ειδικότερες ρυθμίσεις και όχι μόνο μέσω των γενικών διατάξεων. Ταυτόχρονα διαπιστώνεται από τα στοιχεία ότι αρχίζουν να διαμορφώνονται οι συνθήκες ώστε τα θύματα να καταγγέλλουν συμπεριφορές και περιστατικά παρενόχλησης, διακρίσεων, πολύ δε περισσότερο ώστε να προλαμβάνονται οι σχετικοί κίνδυνοι στην πηγή.

Το κείμενο υπογράφει η :

Φωτεινή Μαρία Κοπανάκη
Ασκούμενη Δικηγόρος
Φοιτήτρια ΔΠΜΣ Δίκαιο και Οικονομικά του Τμήματος Οικονομικών του ΠΑΜΑΚ και του Τμήματος Νομικής του Α.Π.Θ.